Przeliczenie wynagrodzenia na okres miesiąca dokonuje się w przypadku podjęcia lub zakończenia pracy w trakcie miesiąca
Zwrot „w przeliczeniu na okres miesiąca” z art. 9 ust. 1a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczy ustalania kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, jaką pracownik otrzymałby gdyby przepracował cały miesiąc. Przeliczenia na okres miesiąca dokonuje się w przypadku podjęcia lub zakończenia pracy w trakcie miesiąca co warunkuje podleganie obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń.
Przykład
Pracownik od 16.04.2021r. zatrudniony na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej stawce w wysokości 2 800 zł brutto, jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą od stycznia 2021 roku. W związku ze zbiegiem tytułów ubezpieczeń za kwiecień z działalności gospodarczej obowiązkowa będzie tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ w przeliczeniu na okres miesiąca pracownik otrzymałby wynagrodzenie co najmniej minimalne.
Przykład
Pracownik od 16.04.2021r. zatrudniony na podstawie umowy o pracę na pół etatu za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej stawce w wysokości 2 000 zł brutto, jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą od stycznia 2021 roku. W związku ze zbiegiem tytułów ubezpieczeń za kwiecień z działalności gospodarczej obowiązkowe będą składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ z umowy o pracę pracownik nie otrzyma w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalnego wynagrodzenia które zwalnia z obowiązku opłacania składek społecznych z DG.
Przykład
Pracownik od 16.04.2021r. zatrudniony na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej stawce w wysokości 2 800 zł brutto, od marca 2021 wykonuje umowę zlecenie u innego pracodawcy. W związku ze zbiegiem tytułów ubezpieczeń za kwiecień z umowy zlecenie obowiązkowa będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ w przeliczeniu na okres miesiąca pracownik otrzymałby wynagrodzenie co najmniej minimalne.
Art. 9 ust 1a Ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1B i art. 16 ust. 10a.
Dla ustalenia podstawy wymiaru składek decydujące i wyłączne znaczenie ma przychód, a więc wynagrodzenie faktycznie wypłacone pracownikowi, a nie sama wysokość wynagrodzenia określona w umowie o pracę.
- Niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Uchwała składu siedmiu sędziów SN z 10 września 2009r., I UZP 5/09, OSNP 2010 nr 5-6, poz. 71.
- Dla ustalenia podstawy wymiaru składek decydujące i wyłączne znaczenie ma przychód, a więc wynagrodzenie faktycznie wypłacone pracownikowi, a nie sama wysokość wynagrodzenia określona w umowie o pracę.
- Przychodem, od którego wymierzana jest w myśl art. 18 ustawy systemowej składka są zatem wszystkie otrzymane – wypłacone środki pieniężne lub postawione do dyspozycji należności przysługujące pracownikowi wymienione w art. 12 ustawy o podatku dochodowym chyba, że zostały wyłączone z podstawy ustalania składek, a także należności z innych tytułów, jeżeli zostały włączone do podstawy wymiaru składki. Wyrok SN z 2 lipca 2009r. II BU 29/08, LEX nr 532128
- Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, przychód z tytułu wynagrodzenia za pracę powstaje z chwilą jego otrzymania lub postawienia do dyspozycji w roku kalendarzowym. Wobec powyższego przychodem dla pracownika będzie wynagrodzenie tego roku podatkowego, w którym zostało otrzymane, choćby dotyczyło roku poprzedniego.
- Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi wypłacone im w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie wraz z tymi składnikami i świadczeniami, które z mocy § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek. Wynagrodzenie wypłacone przez pracodawcę z opóźnieniem wykazywane jest w raporcie za ten miesiąc, w którym zostało wypłacone i wówczas dopiero staje się podstawą wymiaru składek. Wyrok SN z 2 lipca 2009r., II BU 29/08 LEX nr 532128.
- Jeżeli pracodawca nie miał środków na wypłatę lub wypłacił wynagrodzenie z opóźnieniem, to przychód powstaje dopiero w miesiącu wypłaty i składa się na podstawę wymiaru składek za ten miesiąc, a nie za miesiąc wcześniejszy, w którym powinna nastąpić wypłata wynagrodzenia. Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2011r. I UK 179/11
- Wypłatę świadczeń należnych pracownikowi za okresy dłuższe niż miesiąc, ich wypłatę zalicza się jako przychód do podstawy wymiaru składek za miesiąc w którym nastąpiła wypłata. Nie dzieli się jej na miesiące za, które pracodawca wypłacił świadczenie (wynagrodzenie). Wypłata pracownikowi wynagrodzenia przysługującego za dłuższe okresy niż miesiąc określa podstawę wymiaru składek w miesiącu wypłaty a nie za poprzednie miesiące. Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2011r. I UK 179/11
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.