Za sprawą nowelizacji Kodeksu pracy z dnia 9 marca 2023 r. która została opublikowana w Dz.U. 4 kwietnia 2023 r. Co oznacza, że nowe przepisy wejdą w życie 26.04.2023 r. został dodany do Kodeksu pracy art. 148 ¹

Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Zwolnienie od pracy udzielane jest w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Przepis w zakresie zwolnienia od pracy udzielanego w wymiarze godzinowym stosuje się odpowiednio do pracownika, dla którego dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów jest niższa niż 8 godzin.

Niewykorzystane zwolnienie w danym roku kalendarzowym nie przechodzi na kolejny rok a przepada. W przypadku rozwiązania umowy za niewykorzystane zwolnienie nie przysługuje ekwiwalent.

Dla pracownika korzystającego ze zwolnienia będzie miał zastosowanie art. 186(4) w nowym brzmieniu. Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu zwolnienia do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał ze zwolnienia.

Cechy zwolnienia z powodu siły wyższej:

• Powód zwolnienia: działanie siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
• Wymiar zwolnienia: 2 dni albo 16 godzin.
• Wynagrodzenie: za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
• Niewykorzystane dni: niewykorzystane zwolnienie w danym roku kalendarzowym nie przechodzi na kolejny rok a przepada. W przypadku rozwiązania umowy o pracę za niewykorzystane zwolnienie nie przysługuje ekwiwalent.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw,
• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.