Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrok z 7 lutego 2001r., I PKN 224/00 pracownik nie może na pracodawcy wymuszać pracy w godzinach nadliczbowych, a to oznacza, że o dodatkowym wynagrodzeniu z tego tytułu może być mowa tylko wtedy, gdy pracę wykonuje na polecenie pracodawcy. To pracodawca powinien wydać w tym zakresie stosowne polecenie lub co najmniej mieć świadomość i akceptować taki stan rzeczy (nie zwracać pracownikowi uwagi).

Z kolei art. 151 § 1 pkt. 2 k.p. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie szczególnych potrzeb pracodawcy.

Przepis ten ustanawia bowiem ograniczenie dla zarządzania przez pracodawcę pracy w godzinach nadliczbowych, natomiast nie tworzy po stronie pracownika uprawnienia do samowolnego (samodzielnego) wykonywania pracy po godzinach. Z przepisu tego nie wynika, że powód mógł wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych, a zwłaszcza, że pracę taką wykonywał. Sąd Pracy oddalił roszczenie powoda nie dlatego, że przyjął, iż niedopuszczalne jest wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych mimo istnienia uzasadnionych potrzeb pracodawcy lecz dlatego, że powód nie otrzymał polecenia pracy w nadgodzinach, a jednocześnie brak było realnej potrzeby strony pozwanej świadczenia przez niego takiej pracy.

Wyrok z dnia 26 maja 2000 r. I PKN 667/99 Warunkiem przyjęcia dorozumianej zgody pracodawcy na pracę w godzinach nadliczbowych jest świadomość pracodawcy, że pracownik wykonuje taką pracę.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeksu pracy,
• wyrok SN z 07.02.2001r., I PKN 244/00,
• wyrok SN z 19.12.2013r., II PK 70/13,
• wyrok SN z 26.05.2000r., I PKN 667/99.