Wstępne wyniki ubiegłorocznych kontroli wskazują, że utrzymuje się wysoka skala naruszeń prawa w zakresie zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach, gdy powinna być zawarta umowa o pracę.

W ramach kontroli w 2014 r. mających na celu sprawdzenie zasadności stosowania umów cywilnoprawnych inspektorzy pracy sprawdzili ponad 52,3 tys. umów cywilnoprawnych (2013 – 44 tys.), oceniając, że 15% z nich zostało zawartych w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy. Takie kontrole inspektorzy przeprowadzili w ponad 10 tys. firm (2013 r. – 9 tys.)

O 11%, w porównaniu z 2013 r., wzrosła liczba firm, w których inspektorzy stwierdzili naruszenie zakazu zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach właściwych dla stosunku pracy (2013 r. – 1,9 tys.). Co piąty skontrolowany pracodawca lub przedsiębiorca naruszył przepisy prawa pracy (art. 22 par. 1 Kodeksu pracy). Nieprawidłowości dotyczyły 11,5 tys. osób, o 21% więcej niż rok wcześniej (2013 r. – 9,5 tys.).

To efekt intensywnych kontroli ukierunkowanych na przestrzeganie przepisów prawa pracy przy zatrudnianiu w odniesieniu do umów cywilnoprawnych i umów terminowych, prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy już trzeci rok z rzędu. Dzięki działaniom inspekcji w latach 2012-2013 ponad 12 tys. osób otrzymało, w miejsce posiadanych umów zlecenia czy o dzieło, umowy o pracę. Dane za rok 2014 – w trakcie analizowania (trwają prace nad Sprawozdaniem z działalności PIP za rok 2014).

Zasadność zawierania umów cywilnoprawnych pozostaje także w 2015 roku przedmiotem szczegółowych kontroli PIP. Społeczne i ekonomiczne skutki naruszania przepisów w tym zakresie są szczególnie dotkliwe dla młodych osób wchodzących na rynek pracy. Inspektorzy ocenią skalę nieprawidłowości w tym zakresie m.in. w agencjach ochrony osób i mienia, w związku ze wzrastającą liczbą skarg, oraz w placówkach handlowych, w tym wielkopowierzchniowych.

Kontynuowane są kontrole prawidłowości zawierania i rozwiązywania terminowych umów o pracę.

Działania kontrolne w tym zakresie wzmocni tegoroczna kampania informacyjna i edukacyjna PIP „Zanim podejmiesz pracę”, skierowana do pracowników i osób rozpoczynających pracę. Jej celem jest upowszechnianie wiedzy o przepisach regulujących zasady zatrudnienia.

Art. 281, pkt.1 Kodeksu pracy:

Kto będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 par.1 powinna być zawarta umowa o pracę podlega karze grzywny od 1 do 30 tys. zł.