Stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy w sprawie ekwiwalentu za urlop niepełnoetatowca

sygn. GPP–110–4560–92–1/10/PE/RP

Stosownie do przepisów § 18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz.14 ze zm.) ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń ustalonych w sposób wskazany w rozporządzeniu przez współczynnik, a następnie dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika. Tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Normy czasu pracy zawiera przepis art.129 § 1 Kodeksu pracy ustanawiając normę dobową  – 8 godzin i normę średniotygodniową – 40 godzin, które co do zasady, obowiązują wszystkich pracowników. Norma ta, w znaczeniu miary czasu, jest górną granicą spełniania przez pracownika obowiązku świadczenia pracy wynikającego z tytułu zawarcia umowy o pracę. Odstępstwo od podstawowej normy czasu pracy dopuszczalne jest wyłącznie, gdy przepisy Kodeksu pracy lub przepisy szczególne wyraźnie to przewidują.

Oprócz pojęcia normy czasu, dla określenia miary czasu pracy używa się pojęcia wymiar czasu pracy. Pojęcia te nie są równoznaczne, bowiem wymiar czasu pracy to długość czasu, w jakim pracownik obowiązany jest pozostawać do dyspozycji pracodawcy w obrębie każdego dnia (roboczego) i tygodnia pracy.

Wymiar czasu pracy nie zawsze jest identyczny z normą czasu pracy. Niższy niż norma, wymiar czasu pracy może wynikać m.in. z postanowień umowy o pracę – tzw. zatrudnienie w niepełnym wymiarze – na pół lub inaczej określoną część etatu.

            Zatem ustalając ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, należy przy obliczaniu wynagrodzenia za jeden dzień obniżyć współczynnik ekwiwalentowy stosownie do wymiaru czasu pracy, a następnie tak ustalone wynagrodzenie za jeden dzień podzielić przez 8, gdyż norma dobowa pracownika niepełno etatowego wynosi 8 godzin, a jedynie wymiar czasu pracy tej grupy pracowników jest niższy niż 8 godzin, w zależności od postanowień umowy o pracę.

Jednocześnie informujemy, że zmiany wprowadzone w przepisach § 18 pkt 2 wymienionego na wstępie rozporządzenia wynikały z tego, że zdecydowana większość zatrudnionych pracowników jest objęta 8-godzinną dobową normą czasu pracy. Jednakże są także pracownicy objęci niższymi dobowymi normami czasu pracy np. pracownicy objęci ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, dla których norma dobowa czasu pracy wynosi 7 godzin 35 min, czy też pracownicy posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, których norma dobowa czasu pracy wynosi 7 godzin. W przypadku tych pracowników ustalanie ich godzinowej przeciętnej stawki wynagrodzenia poprzez podzielenie przeciętnego wynagrodzenia za jeden dzień przez 8 powodowało zaniżanie ich wynagrodzenia godzinowego.