Różnica pomiędzy pierwszym a kolejnym urlopem w życiu zawodowym pracownika

Różnica pomiędzy pierwszym urlopem a kolejnym urlopem wypoczynkowym polega na zasadach ich nabywania. Pierwszy urlop jest nabywany „z dołu” w wymiarze 1/12 po przepracowanym miesiącu. Natomiast kolejny urlop wypoczynkowy nabywany jest „z góry” w pełnym wymiarze lub w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u danego pracodawcy w roku kalendarzowym (urlop proporcjonalny).

Prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.  Urlop w wymiarze ułamkowym (1/12) przysługuje pracownikowi tylko w roku kalendarzowym w którym podjął pierwszą pracę. Z początkiem następnego roku , czyli od 1 stycznia, pracownik nabywa prawo do urlopu w pełnym wymiarze, albo od dnia w którym rozpocznie pracę w następnym roku kalendarzowym.

Przykład

Pracownik podjął pierwszą pracę 5 grudnia 2018  r. Nie ma prawa do urlopu za przepracowane dni w grudniu 2018 r. Od 1 stycznia 2019 r. pracownik ten nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego w przysługującym mu wymiarze za cały rok 2019, jeżeli będzie pozostawał w zatrudnieniu.

Reasumując w przypadku pierwszej pracy w życiu zawodowym:

• urlop wypoczynkowy przysługuje po przepracowaniu miesiąca pracy (30 dni) a nie miesiąca kalendarzowego,
• nie przepracowanie 30 dni skutkuje brakiem prawa do urlopu,
• tylko w pierwszym roku kalendarzowym zatrudnienia przysługuje urlop po miesiącu pracy, kolejne urlopy przysługują „z góry” od 1 stycznia kolejnego roku,
• po pierwszych przepracowanych 30 dniach pracownikowi przysługuje 1,66 dna urlopu możemy udzielić 1 dzień urlopu, w Kodeksie pracy nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi, która pozwala ułamkowy wynik 1,66 dnia urlopu zaokrąglić w górę do pełnych 2 dni.

Kiedy upłynie pierwszy miesiąc (30 dni) pracy?

I. Z upływem ostatniego dnia miesiąca jeżeli pracownik jest zatrudniony od pierwszego dnia miesiąca.

Przykład

Pracownik podejmuje pierwszą pracę 1 kwietnia. Okres jednego miesiąca pracy, po upływie którego pracownik nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego (1/12 z 20 dni = 1,66 dnia) mija 30 kwietnia.

II. Jeżeli stosunek pracy został nawiązany w trakcie miesiąca, pracownik nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy.

Przykład

Pracownik podejmuje pierwszą pracę 12 kwietnia. Okres jednego miesiąca pracy, po upływie, którego pracownik nabędzie prawo do urlopu wypoczynkowego (1/12 z 20 dni = 1,66) minie 11 maja.

III.  Zmiana pracodawcy w pierwszym roku zatrudnienia jak liczyć przepracowane 30 dni

Urlopu  udziela ten pracodawca u którego upłynął okres jednego miesiąca pracy (30 dni). Urlop przysługuje z upływem miesiąca pracy a nie miesiąca kalendarzowego. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.

Przykład

Pracownik podjął pierwszą pracę od 15 marca do 11 kwietnia, następnie podjął pracę w innej firmie  dopiero 10 maja. W pierwszej pracy nie otrzyma urlopu, w drugiej pracy urlop otrzyma już po przepracowaniu 2 dni. Dlaczego po 2 dniach? Pracownik przepracował w marcu 17 dni w kwietniu 11 dni co daje 28 dni. Do przepracowania 30 dni brakuje mu 2 dni.

Przykład

Pracownik podjął pierwszą pracę w swoim życiu zawodowym od 15 grudnia 2018 do 31 marca 2019r Za 2018r brak prawa do urlopu (nie przepracowanie 30 dni skutkuje brakiem prawa do urlopu), za 2019r. pracownik nabywa prawo do urlopu na zasadach ogólnych „z góry” jeżeli będzie zatrudniony cały 2019 do 20 dni urlopu w przypadku zakończenia zatrudnienia u tego pracodawcy z dniem 31 marca 2019r., przysługuje urlop proporcjonalny do okresu przepracowanego u tego pracodawcy (20 dni urlopu : 12 miesięcy) x 3 miesiące przepracowane = 4,99 = 5 dni urlopu w przypadku zatrudnienia na cały etat. Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w 2019r. w przypadku zakończenia zatrudnienia  pracodawca zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

 Nieosiągnięcie 30 dniowego okresu zatrudnienia skutkuje brakiem prawa do urlopu.

Ułamkowa część urlopu

W kodeksie pracy nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi, która pozwalała by ten ułamkowy wynik 1,66 dnia zaokrąglić w górę do pełnego dnia.

W pierwszym miesiącu pracy pracownikowi przysługuje 1,66 dni możemy udzielić 1 dzień. Z kolei gdy pracownik przepracuje 2 miesiące przysługuje mu 3,33 dnia udzielamy mu 3 dni urlopu, ale już po przepracowaniu 3 miesięcy urlop wyniesie 5 dni i pracownik będzie mógł „odzyskać” zaległą końcówkę urlopu z poprzednich miesięcy.

Można przyjąć metodę zaokrąglania wymiaru urlopu do pełnego dnia, chociaż nie ma przepisu w Kodeksie pracy który uprawniałby do zaokrąglania pierwszego urlopu wypoczynkowego ale będzie to z korzyścią dla pracownika. Zamiast 1,66 dnia to 2 dni, pod warunkiem, że urlop pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczy 20 dni.

Podstawa prawna

• ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy.